Ngày 22 tháng 9,F8(Fate), hội nghị hàng năm của Facebook , sự kiện được các nhà phát
triển và giới truyền thông săn đón trong suốt thời gian vừa qua đã diễn
ra. Được dự báo từ trước, nhưng có lẽ, những thay đổi của Facebook sau
hội nghị lần này sẽ khiến những người thật sự quan tâm và hiểu cốt lõi
giá trị của mạng xã hội này phải thót tim để nhận ra sự thật: "Facebook đã thay đổi hoàn toàn!"
Facebook, sự kết nối không cảm xúc
Mỗi
lần hội nghị f8 diễn ra, là mỗi lần Mark Zuckerberg đem đến cho cộng
đồng những thay đổi quan trọng của mạng xã hội trứ danh này. Trong những
lần hội nghị trước, chúng ta đã được trải nghiệm những tính năng mạnh
hỗ trợ về mặt tương tác như Social Graph, Facebook Connect, Open Graph,
"Like" Button. Và từ đó, gần như một triết lý mặc định cho mạng xã hội
này, đó là mạng xã hội của sự kết nối, của những mối quan hệ. Bên cạnh
đó, tính bảo mật và riêng tư không được đề cao để khuyến khích sự chia
sẻ.
Nhưng
cũng vì thế, người dùng Facebook dường như bị cuốn vào một vòng xoáy
của những mối quan hệ lỏng lẻo. Với thuật toán EdgeRank cùng các cơ chế
quản lý, xử lý các thông tin liên quan, Facebook có khả năng liên kết
với những thành viên có những điểm tương đồng, hay có những tương tác
mạnh nhất gần với cuộc sống thực. Tuy vậy, tràn ngập Facebook lại là
những thông tin cập nhật, hình ảnh mang nhiệm vụ kết nối nhưng gần như
chẳng có mối liên hệ nào hoặc rất mờ nhạt đối với bản thân người dùng.
Thay vì để chính người sử dụng là người làm chủ những mối quan hệ,
Facebook dường như chi phối điều đó và bảo rằng họ làm điều đó tốt hơn
chúng ta, những người ngồi "add friends" mà chẳng mấy băn khoăn về việc
người đó có mối quan hệ thế nào với mình. Sự cởi mở, mong muốn mở rộng
mối quan hệ một cách không có kiểm soát của chính người dùng, cùng với
nội dung bị định hướng bởi những thuật toán phức tạp nhưng không hoàn
thiện của Facebook, vô hình chung đã khiến facebook trở thành một mạng
xã hội vô cảm và hỗn loạn. Máy móc cho dù có hoàn thiện đến đâu cũng
không thể thay thế được con người, chính người dùng mới là chủ thể duy
nhất có thể tạo dựng và gìn giữ các mối quan hệ của mình.
Đã đến lúc cần thay đổi
Không
thể khẳng định 100%, nhưng qua những thay đổi diễn ra gần đây trên
Facebook, sự ra đời của Google+ có lẽ đã tác động không nhỏ đến suy nghĩ
của Mark cùng các cộng sự của mình. Hay cũng có thế, họ đã có những dự
định tương tự từ trước nhưng chưa dám thực hiện vì nó quá mạo hiểm.
Google+ là một dự án mạng xã hội mới, đặt người sử dụng là trung tâm, là
người làm chủ nội dung và các mối quan hệ. Thành viên của Google không
bị chi phối bởi bất cứ bên thứ ba nào khi tương tác trên mạng xã hội.
Những ưu điểm khiến Google+ không đơn thuần là một mạng xã hội ảo mà rất
gần với cuộc sống thực.
 |
| Cuộc chiến mạng xã hội sẽ ngày càng gay cấn |
Cốt
lõi của Google+ rõ ràng hoàn thiện hơn hẳn so với Facebook, và nếu như
không vì lượng người dùng khổng lồ vốn đã quen liên lạc với nhau qua
mạng này thì chắc họ đã chuyển hết sang "nhà" của ông lớn kia rồi.
Facebook bắt đầu đưa ra các giải pháp tình thế như Video Call để đối
chọi với tính năng Hangouts hay phát triển lại tính năng Group nhằm cạnh
tranh lại Circle. Nhưng tất cả vẫn chỉ là những thay đổi về lượng nhỏ
bé, cốt lõi không hoàn hảo của Facebook vẫn chưa được cải thiện.
Đến
những ngày gần đây, khi mà Google+ bắt đầu mở cửa tự do cho người sử
dụng, Facebook mới bắt đầu tăng tốc. Những cải tiến mạnh mẽ về việc cập
nhật status, theo dõi người dùng, lên danh sách bạn bè hay sắp xếp lại
các thông tin trên trang chủ. Đáng chú ý nhất chính là sự thay đổi của
tính năng List, News Feed và tính năng mới Subcribe. Có lẽ bất kì người
dùng nào tinh ý cũng có thể nhận ra sự tương đồng của Facebook và
Google+ hay thậm chí cả Twitter. Người dùng giờ đây đã có quyền quản lý
gần như 100% nội dung Facebook đăng tải và các mối quan hệ của mình.
 |
| Tính năng Smart List, đối thủ của Google Circle |
Trong
số đó, List là một tính năng quan trọng đã được đưa vào từ lâu nhưng ít
được sử dụng, nhất là khi người dùng đã bị ngộ độc trong biển "bạn bè".
Facebook đã đưa ra một ý tưởng khôn ngoan: Smart List, một sự nâng cấp của List, với khả năng tự
phân loại danh sách bạn bè thông qua các mối liên hệ đã được xác nhận
(nơi cư trú, nơi học tập, làm việc,...). Bên cạnh đó, tính năng này tạo
cơ hội cho người dùng có những liên kết mạnh hơn với gia đình và bạn bè
thân thiết đồng thời loại bỏ những mối quan hệ lỏng lẻo. Nói không ngoa
khi Smart List là một bản sao nâng cấp của Circle, và nó thực sự giúp
những thành viên của mạng xã hội quản lý hiệu quả hơn các mối quan hệ
cũng như các nội dung đăng tải.
Sự
thay đổi của trang tin News Feed lại dường như lại khiến người dùng mệt
mỏi hơn. Tuy vậy nhìn nhận một cách tổng thể, sự thay đổi này là cần
thiết để nâng cao sự hiệu quả hiển thị thông tin, giúp người dùng quản
lý tốt hơn những nội dung mình thực sự quan tâm. Giờ đây, hai thẻ thông
báo Top Post và Most Recent được kết hợp làm một. Cũng có nghĩa những
cập nhật quan trọng và những cập nhật mới nhất sẽ được hiển thị cùng một
lúc. Thoạt đầu có vẻ sẽ khiến Facebook của bạn thật sự hỗn loạn, nhưng
thực sự đây là một sự thay đổi phù hợp để người dùng làm quen với việc
tự mình quản lý các mối quan hệ. Bên góc trái mỗi bài đăng từ giờ sẽ
xuất hiện nút Mark as Top Post, và những thông tin bạn thực sự thấy quan
trọng với mình sẽ được ưu tiên hiển thị.
 |
| Bảng cập nhật thông tin thời gian thực Ticker (góc phải) |
Cùng với đó là
sự xuất hiện của tính năng Ticker, bảng cập nhật những thông tin mới
nhất theo thời gian thực ở phía phải, bên trên bảng Chat. Có người đã
trêu chọc nó giống như là một bảng tin nhỏ vô nghĩa trong một bảng tin
lớn hơn (News Feed). Nhưng Facebook tạo ra Ticker cũng có ý nghĩa riêng
của nó. Những thông tin quan trọng với bạn hơn sẽ được hiện thị ở bảng
tin lớn News Feed, vậy những thông tin ít quan trọng hơn sẽ được hiển
thị ở nơi nào? Một lý do khác nữa, bảng tin News Feed không thể liên tục
cập nhật thông tin mới ngay lập tức. Biết đâu đấy, có những điều đáng
quan tâm lại đang bị bỏ qua. Đúng như tên gọi, Ticker là những khoảnh
khắc đang không ngừng xảy ra trong thế giới mạng, và đôi lúc tinh ý và
may mắn một chút, bạn sẽ tìm được cho mình một thông tin thú vị.
Cũng
không thể không nhắc đến Subscribe, tính năng có thể khiến người dùng
thay đổi cách thức xây dựng các mối quan hệ của mình trên mạng xã hội.
Có những người chúng ta cảm thấy hứng thú nhưng không có những mối liên
hệ trong cuộc sống thực. Thay vì ấn Add Friends và chờ đợi trong vô vọng
khi nhìn thấy danh sách Friends sắp đạt ngưỡng tối đa 5000, Subcribe
giúp chúng ta vẫn có thể cập nhật những động tĩnh của những người đó mà
không cần họ cho phép hay kết bạn. Khi kết hợp với Friend List, tính
năng này thực sự có thể tạo ra hiệu ứng tiêu cực, khiến người dùng trở
thành những kẻ theo dõi đáng sợ. Mọi cập nhật dù là nhỏ nhất của bạn bè
và các nhân vật được quan tâm đều được sắp xếp và thông báo tới người
dùng theo thời gian thực.
Rõ ràng Facebook đang dần thay
đổi, từ một mạng xã hội của những những mối quan hệ, trở thành mạng xã
hội của các cá nhân. Người dùng Facebook giờ đây đã trở thành chủ thể
chính của mạng, tự kiểm soát các mối quan hệ của mình. Đây chính là tiền
để cho sự thay đổi mạnh mẽ nhất từ trước đến nay của Facebook, mà nổi
bật nhất là tính năng Timeline, sự lột xác hoàn toàn của trang Profile -
trang cá nhân của các thành viên. Từ một bức tường trát lên mọi thứ
linh tinh trong cuộc sống, Profile sắp trờ thành một cuốn nhật kí, một
dòng chảy xuyên suốt kể từ thời điểm chúng ta sinh ra cho đến thực tại,
một nơi để kể lại cuộc đời của chính mình.
Chi tiết về Timeline, định dạng trang cá nhân mới sẽ được cập nhật trong phần 2 của bài viết.
No comments:
Post a Comment